‘Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng’
Rằm tháng Giêng được xem là một trong những lễ Tết quan trọng nhất của người Việt. Vào ngày này, người dân thường đi chùa và làm mâm cỗ dâng lên tổ tiên.
Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng’ đã nói lên tầm quan trọng của ngày này trong văn hóa của người Việt.
Trước đây, lễ Rằm tháng Giêng còn thường gọi là Tết muộn, bởi những gia đình khá giả tiếp tục ăn Tết và chơi mai, đào nở muộn; những người đi làm ăn xa ở lại qua ngày rằm tháng Giêng mới lên đường; những người không may đau yếu vào đúng dịp Tết, sau Tết đã khỏe mạnh trở lại hoặc nhiều gia đình tang ma có người chết vào dịp Tết Nguyên Đán, được ăn Tết bù… Vì vậy, từ lâu trong tâm thức người Việt, rằm tháng Giêng đã có ý nghĩa không khác gì ngày Tết Nguyên đán.
Là ngày trăng tròn đầu tiên trong năm mới âm lịch, dân gian ta thường gọi là Tết Nguyên Tiêu hay lễ Thượng Nguyên. Vào ngày rằm tháng Giêng này, ngoài việc sắm sanh mâm cỗ cúng tại gia; người Việt Nam còn thường đi lễ chùa, lễ Phật để cầu mong bình an, mạnh khỏe quanh năm.
Cúng Rằm tháng Giêng 2021 ngày nào?
Rằm tháng Giêng 2021 diễn ra vào ngày 15 tháng 1 Âm lịch, tức thứ Sáu ngày 26/2/2021. Đây là ngày Ất Tỵ, ngũ hành Hỏa, ngày Hoàng đạo.
Thông thường, lễ cúng Rằm tháng Giêng được các gia đình tiến hành vào chính Rằm, tức ngày 15 tháng Giêng âm lịch.
Nghi lễ cúng nên diễn ra vào buổi sáng sớm hoặc lúc chính Ngọ.
Cúng Rằm tháng Giêng vào 14 âm được không?
Nhiều người không biết nên cúng Rằm tháng Giêng vào ngày 14 hay 15 âm thì mới linh thiêng.
Cúng Rằm tháng Giêng tốt nhất là vào ngày 15 âm lịch. Tuy nhiên, ngày nay cuộc sống bận rộn, nhiều gia đình không sắp xếp được công việc, thời gian để cúng đúng Rằm thì có thể linh hoạt cúng trước đó 1 ngày cũng được, tức vào ngày 14 tháng Giêng năm Tân Sửu này.
Ngoài 2 ngày này 14 và 15 âm lịch, gia chủ không nên cúng Rằm tháng Giêng vào ngày khác vì sẽ mất linh.
Cúng Rằm tháng Giêng 2021 giờ nào tốt?
Khung giờ tốt nhất: Giờ Ngọ (11h-13h), tốt hơn cả là chính Ngọ.
Lệ xưa cho rằng, cúng Rằm tháng Giêng vào ngày chính Rằm, giờ Ngọ (từ 11h trưa đến 1h chiều) là thời điểm tốt nhất. Mọi người tin rằng, đây là khung giờ thần Phật giáng thế, sẽ chứng nghiệm cho lòng thành của gia chủ.
Tuy nhiên, nếu không sắp xếp được thời gian trên, gia chủ có thể làm lễ cúng từ sáng ngày 14 tháng Giêng đến trước 19h ngày 15 tháng Giêng là được.
Rằm tháng Giêng năm Tân Sửu 2021 có các khung giờ hoàng đạo dưới đây, gia chủ có thể chọn để tiến hành nghi lễ cúng Rằm cũng rất phù hợp:
+ Ngày chính Rằm 15/1, giờ đẹp tiến hành cúng Rằm tháng Giêng 2021 gồm:
Giờ Thìn (7h-9h)
Giờ Ngọ (11h-13h)
Giờ Mùi (13h-15h)
+ Ngày 14 tháng Giêng, tức ngày 25/2/2021 dương lịch, khung giờ đẹp gồm:
Giờ Thìn (7h-9h)
Giờ Tỵ (9h-11h) Giờ Thân (15h-17h)
Giờ Dậu (17h-19h)
Lễ vật dâng cúng Phật thường là hoa quả, chè xôi, các món đậu, canh xào không thêm nhiều hương liệu và có thể thêm món bánh trôi nước với ý nghĩa cầu mong cả năm mọi việc đều hanh thông, trôi chảy, hạnh phúc tròn đầy.
Mâm cỗ chay tùy loại có từ 10, 12 tới 25 món. Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là sự hiện diện của những màu sắc tượng trưng cho ngũ hành. Màu đỏ tượng trưng cho hành hỏa, xanh của hành mộc, đen của hành thổ, trắng của hành thủy và vàng hành kim.
Mâm cỗ mặn cúng gia tiên ngày Rằm tháng Giêng thường có 10 món gồm: 4 bát, 6 đĩa. Trong đó, có 4 bát là bát canh ninh măng, bát canh bóng, bát canh miến và bát canh mọc. 6 đĩa gồm thịt gà hoặc thịt lợn luộc, giò hoặc chả, nem thính hoặc đĩa xào, dưa muối, xôi hoặc bánh chưng và nước chấm.
Bên cạnh đó, mâm cơm cúng gia tiên cần phải có đầy đủ các vị. Vị mặn của nước chấm, vị cay của ớt, vị chua của đĩa dưa hành và vị ngọt của bánh. Tất cả các vị này sẽ tạo nên một mâm cỗ đủ đầy, cầu mong yên ấm, an lành và xua đi những đen đủi.
Lưu ý khi cúng Rằm tháng Giêng
Không nên đốt quá nhiều vàng mã
Nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh cho rằng, từ một ngày lễ có nguồn gốc từ Trung Hoa, Rằm tháng Giêng đã trở thành một ngày Tết mang bản sắc rất riêng của người Việt, gắn liền với đạo Phật.
Trọng tâm của lễ Rằm tháng Giêng tại các chùa là lễ cầu quốc thái dân an, cầu nguyện an lành, khỏe mạnh, no đủ, thịnh vượng. Người dân có thể tham dự những lễ cầu an này.
Tuy nhiên, đạo Phật không dạy phải đốt vàng mã cho người đã mất, cũng không cổ súy việc đốt vàng mã, vừa phí phạm lại ô nhiễm môi trường.
Vậy nên, người dân đi lễ nên bằng tấm lòng thành kính, chứ không phải cố sắm mâm cao cỗ đầy, hoặc đốt quá nhiều vàng mã gây lãng phí.
Dọn dẹp ban thờ
Vào ngày Rằm tháng Giêng, các gia đình thường lau dọn bàn thờ. Khi làm việc này lưu ý không xê dịch bát hương, trước khi lau dọn nên thắp 1 nén hương khấn xin Thần linh Thổ địa, tổ tiên về việc sẽ lau dọn ban thờ để chuẩn bị lễ cúng Rằm tháng Giêng.
– Khi thắp hương, người ta thường thắp theo số lẻ, bởi số lẻ tượng trưng cho phần âm. Do đó, có thể thắp 1, 3, 5, 7 hoặc 9 nén hương trên mỗi bát hương.
– Chú ý khi thắp hương cần phải ăn mặc chỉnh tề, không mặc quần đùi, áo cộc hay ăn mặc luộm thuộm…
– Khi khấn cần phải liền mạch, thành tâm cúng bái nhằm thể hiện sự tôn trọng với các vị phật, thần linh và tổ tiên.