Cận cảnh những bộ tem ‘độc’ về EURO của Việt Nam, thế giới
Hai mẫu tem EURO’96 của họa sĩ Trần Thế vinh được khéo léo ghép thành 1 mẫu tem lớn độc đáo
Ngày 12/6 tới đây, Giải vô địch Bóng đá châu Âu – 2020 (EURO 2020) chính thức khai mạc. Đây là EURO thứ 16, với sự tham dự của 24 đội bóng. Mỗi mùa EURO, cùng với các ngành: Tài chính, Viễn thông, Hàng không, ngành Bưu điện nhiều quốc gia, nhất là nước chủ nhà, đã tận dụng tối đa lợi thế của mình để phát hành những bộ tem thư về EURO ấn tượng và độc đáo… .
Cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, từ lâu, ngành Bưu điện Việt Nam (BĐVN) đã từng cho thực hiện và phát hành những bộ tem về EURO.
Ít người biết, do hoàn cảnh những năm sau chiến tranh biên giới và điều kiện kinh tế còn khó khăn, nên mãi đến năm 1992, ngành BĐVN lần đầu tiên mới cho thực hiện và phát hành bộ tem Cúp bóng đá châu Âu, nhân khai mạc Vòng chung kết (VCK) EURO lần thứ 9 tổ chức tại Thụy Điển,
Bộ tem EURO đầu tiên của Việt Nam do họa sĩ Trần Thế Vinh thiết kế. Ông là họa sĩ công tác tại Công ty Bưu chính – Viễn thông Việt Nam. Đối với giới hâm mộ thể thao, nhất là những người yêu thích sưu tập tem thư bưu chính, họa sĩ Trần Thế Vinh được nhiều người biết vì ông là tác giả của khá nhiều bộ tem quý, như: Đầu máy xe lửa hiện đại, Thánh Gióng, Thuyền cổ, Khinh khí cầu, Sự tích trầu cau… Đặc biệt, họa sĩ Trần Thế Vinh chính là tác giả của một số bộ tem về lĩnh vực thể thao, như: Đại hội thể thao mùa Đông Albertville 1992, Đại hội Thể thao Đông Nam Á lần thứ 17, World Cup 1994, Olympics Atlanta 1996…
Họa sĩ Trần Thế Vinh đang hoàn thiện một bộ tem mới – ảnh báo ND
Trần Thế Vinh là họa sĩ Việt Nam đầu tiên thiết kế bộ tem về Cúp bóng đá châu Âu – EURO. Bộ tem gồm 5 mẫu tem và 1 blốc. Đây là bộ tem thứ 643, có mã số từ 2442 đến 2446.
Bộ tem bưu chính đầu tiên của Việt Nam về Cúp bóng đá châu Âu (EURO), VCK mùa hè năm 1992
Năm mẫu tem lần lượt được đặt tên là Sút bóng (mã số 2442), Dẫn bóng (mã số 2443), Tranh bóng (mã số 2444), Đón bóng (mã số 2445) và Cản bóng (mã số 2446).
Cả 5 mẫu tem nói trên đều được xây dựng theo bố cục hình chữ nhật đứng, với khuôn khổ 31x46cm, gồm 13 răng và mỗi tờ là 25 tem. Mỗi mẫu tem đều có bố cục cân đối, màu sắc hài hòa và mỗi tem có một dáng vẻ riêng. 5 mẫu tem có mệnh giá khá cao (theo thời giá khi đó), từ 200 đồng đến 6.000 đồng.
Cùng với 5 mẫu tem, họa sĩ Trần Thế Vinh còn thiết kế 1 blốc. Đây là blốc thứ 102, có mã số 643B.
Blốc tem Tranh bóng của họa sĩ Trần Thế Vinh
Blốc có bố cục hình chữ nhật đứng, khuôn khổ 70x94cm. Blốc có tên Tranh bóng, họa sĩ Trần Thế Vinh thể hiện hình ảnh 3 cầu thủ đang nhảy lên tranh chấp bóng trên cao. Đây là một blốc có bố cục khá lạ và màu sắc, đường nét, mảng, hình được tác giả sắp xếp, bố trí hợp lý, cân đối. Đáng lưu ý, phần trên của blốc, họa sĩ Trần Thế Vinh đã khéo léo sắp xếp hàng lỗ đục chìm, tạo thành 1 hình chữ nhật, gắn với quả bóng ở trên cao, làm cho bố cục của blốc trở nên độc đáo. Blốc có mệnh giá khá cao: 9.000 đồng. Bộ tem số 643 và blốc 643B chính thức được ngành BĐBN cho phát hành vào ngày 14/5/1992.
Năm 1996, EURO lần thứ 10 lại được tổ chức tại “quê hương bóng đá” Anh. Thêm 1 bộ tem về EURO lại được ngành BĐVN thiết kế và phát hành. Tác giả của bộ tem EURO-96 cũng chính là họa sĩ Trần Thế Vinh.
Đây là bộ tem số 735 phát hành vào ngày 1/6/1996. Bộ tem gồm 2 mẫu tem, trong đó, mẫu tem số 2784 có tên Bảo vệ khung thành và mẫu tem 2785 có tên Tấn công. Mẫu tem số 2784 là hình ảnh 1 thủ môn đang bay người chặn bóng; còn mẫu tem số 2785 là hình ảnh 1 cầu thủ đang sút bóng.
Nét độc đáo của mẫu tem là họa sĩ Trần Thế vinh đã khéo léo ghép 2 mẫu tem 2784 và 2785 thành 1 mẫu tem lớn, ngăn cách bởi 1 hàng lỗ đục chìm, chạy qua 2 quả bóng và dòng chữ EURO’96.
Hai mẫu tem EURO’96 được ghép thành một
Điều đáng nói, tuy là 2 mẫu tem ghép lại nhưng họa sĩ Trần Thế Vinh đã bố trí thành 1 bố cục thống nhất, hoàn chỉnh đến mức không thể tách rời 2 mẫu tem. Tem có khuôn khổ 32x43cm, mỗi tờ gồm 20 con tem. Mẫu tem số 2784 có mệnh giá 400 đồng và mẫu tem 2785 có mệnh giá 800 đồng. Vì vậy, đối với giới sưu tập và những người yêu thích sưu tầm tem, thì bộ tem số 735 là bộ tem cực kỳ quý hiếm.
Đáng tiếc là năm 2000, do phải tập trung vào kế hoạch thực hiện bộ tem Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc lần thứ 5 và Thế vận hội Sydney, nên ngành BĐVN không có điều kiện để thực hiện bộ tem về EURO lần thứ 11.
Những bộ tem EURO “độc” trên thế giới
Đối với quốc tế, bộ tem EURO-2008 là một bộ tem đặc biệt. Đây là giải bóng đá châu Âu được tổ chức cùng lúc tại 2 quốc gia là Áo và Thụy Sĩ, với 16 đội bóng tham gia (diễn ra từ ngày 7/6 đến 29/6/2008). Với tư cách đồng chủ nhà, Áo và Thụy Sỹ đã khai thác triệt để lợi thế này bằng cách cho thiết kế và phát hành những bộ tem, block, phong bì… độc đáo.
Bưu chính Áo đã thiết kế và phát hành một con tem độc đáo: TEM CHUYỂN ĐỘNG.
Con tem chuyển động độc đáo do Bưu chính Áo thiết kế, nhân mùa EURO 2008
Cụ thể, bằng cách sử dụng công nghệ thấu kính, con tem được các chuyên gia lồng ghép hơn 48 cảnh quay tivi. Nhìn con tem, các fan túc cầu giáo sẽ có cảm giác như đang xem một đoạn phim kéo dài khoảng 3 phút. Cảnh quay trên con tem này là cú sút tuyệt phẩm của danh thủ Andi Herzog (Áo) làm tung lưới Đội tuyển Thụy Điển vào ngày 6/9/1997, giúp Đội tuyển Áo lần đầu tiên lọt vào VCK World Cup 1998. Đáng lưu ý, trên con tem này, bàn thắng của Andi Herzog được chiếu từ 3 góc độ khác nhau. Con TEM CHUYỂN ĐỘNG này đã lập 3 kỷ lục trong lịch sử tem bưu chính Áo: Con tem được in với kỹ thuật phức tạp nhất, con tem có kích thước lớn nhất (6.5 x 4.7 cm) và con tem có giá mặt cao nhất (5.45 euro).
Đồng thời, Bưu chính Áo còn cho thiết kế và phát hành 1 block tem thật đặc biệt: UEFA EURO 2008 – Cúp Henri Delaunay. Block tem này được các chuyên gia gắn 4 viên pha lê Swarovski
Block tem của chủ nhà Áo được gắn 4 viên pha lê Swarovski
Ngoài ra, Bưu chính Áo còn cho thiết kế và phát hành con tem làm bằng chất liệu da, giống y như chất liệu đã được sử dụng để chế tạo quả bóng Europass – quả bóng chính thức của EURO 2008
Con tem của Áo làm từ da quả bóng chính thức của EURO 2008
Cũng như Áo, Thụy Sỹ cũng cho thiết kế và phát hành những con tem EURO-2008 khá ấn tượng. Tiêu biểu là con tem mang tên “Go, Switzerland” (Thụy Sĩ, tiến lên!).
Con “Go, Switzerland” của đồng chủ nhà Thụy Sĩ tại EURO 2008
Và đặc biệt là mẫu tem in hình những gương mặt cổ động viên và quốc kỳ của 16 đội tham dự VCK EURO-2008. Mẫu tem này được phát hành vào ngày 16/5/2008
Mẫu tem in hình những gương mặt cổ động viên và quốc kỳ của 16 đội tham dự VCK EURO-2008.
Ngoài ra, một bộ tem thư cũng khá ấn tượng, độc đáo là bộ tem EURO-2016. Dù VCK này được tổ chức tại Pháp, nhưng bộ tem độc đáo lại do Công ty Panini – một doanh nghiệp sản xuất tem dán ở phía Bắc Italia thiết kế và phát hành. Điều độc đáo của mẫu tem này là có tới 8 triệu tấm tem ảnh nhỏ in hình 680 tuyển thủ có tên trong danh sách dự VCK EURO 2016
Mẫu tem này là có tới 8 triệu tấm tem ảnh nhỏ in hình 680 tuyển thủ có tên trong danh sách dự VCK EURO 2016
Để có 8 triệu tấm tem ảnh nhỏ nói trên, mỗi ngày 21 giờ, mỗi tuần 6 ngày, những cỗ máy của Công ty Panini đã phải chạy hết công suất mới kịp phát hành. Đặc biệt, mỗi chiếc tem nói trên không chỉ có hình ảnh từng cầu thủ, mà còn kèm theo hình ảnh các sân, logo của giải, Cúp và quả bóng chính thức. Do đó, mỗi fan hâm mộ bóng đá hay giới sưu tập tem thư, nếu muốn có một bộ sưu tập tem ảnh cầu thủ đầy đủ thì phải tốn khá bộn tiền…
Giờ khai mạc VCK EURO 2020 đã đến gần. Chắc hẳn, các fans hâm mộ bóng đá và “mê” sưu tập tem thư sẽ vừa dõi theo trái bóng, vừa tranh thủ nhâm nhi, ngắm nhìn những mẫu tem EURO độc đáo, ảo diệu….