Trà sen Tây Hồ thức trà có 1-0-2 của người Hà Nội – bạn nhất định phải thử một lần
Được ví như “Thiên cổ đệ nhất trà” – trà sen Tây Hồ hay còn gọi là trà ướp sen Tây Hồ là sản phẩm trà độc đáo bậc nhất của người Thăng Long – Hà Nội, được coi là tinh hoa của trà Việt Nam.
Không chỉ mang hương vị đặc biệt, cách chế biến tỉ mỉ mà nguyên liệu cũng được tuyển chọn kỹ lưỡng mang đến một loại trà mà ai thử một lần cũng phải nhung nhớ.
Những ngày cuối tháng 5, khi cái nóng oi ả của mùa hè kéo nhau về thì cũng là lúc những búp sen trắng, sen hồng tại Hồ Tây lộng gió bắt đầu vươn mình đón ánh mặt trời và đó cũng là lúc người làm trà sen bắt đầu một mùa trà mới.
Trà sen Tây Hồ – thức trà độc đáo bậc nhất của người Hà Nội
Không biết nguồn gốc của trà sen Tây Hồ có từ bao giờ, chỉ biết rằng từ xa xưa người Việt đã rất thích uống trà ướp hương của các loài hoa như hoa lài, hoa sói, hoa sen, hoa ngâu, hoa cúc…
Trà ướp hương được người xưa coi là hội tụ đỉnh cao của sự tinh tế, thanh lịch và sành điệu của người Tràng An. Trong đó, đặc sắc nhất chính là trà sen.
Hoa sen từ xưa đến nay theo quan điểm của người Á Đông luôn được coi là loài hoa mộc mạc, bình dị nhưng lại rất thanh cao, thiêng liêng – “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Hương hoa sen được coi là những gì tinh tuý của trời đất tụ lại.
Vì vậy, trà sen mà đặc sắc nhất là trà sen Tây Hồ luôn là loại trà quý, xưa kia chỉ dành cho vua chúa.
Việt Nam có rất nhiều vùng trồng hoa sen diện tích lớn như: Thái Bình, Nghệ An, Nam Định, Huế, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Trà Vinh, Long An… Nhưng tại sao chỉ có trà sen ở Hồ Tây mới cho ra được loại trà ưng ý?
Nhiều người cho rằng, sen ở đây sở dĩ có được hương vị đặc biệt đấy là vì có nguồn nước và chất bùn gì đặc biệt.
Cùng với đó, Hồ Tây là một vùng đất địa linh, rất linh thiêng, bông sen ở đây cũng vì thế mà tiếp thu rất nhiều dưỡng khí của trời đất mang đến hương thơm và hương vị đặc trưng hơn hẳn vùng khác.
Nguyên liệu và cách chế biến được tuyển chọn kỹ lưỡng và tỉ mỉ
Từ xa xưa, người dân các làng cổ gồm: Quảng Bá, Tây Hồ và Nghi Tàm đã lưu truyền môn nghệ thuật làm trà sen Tây Hồ đầy tinh tế này. Ban đầu, người ta chỉ làm với số lượng nhỏ, chủ yếu là cho quan lại và những người giàu có.
Cho đến bây giờ nó đã phổ biến hơn nhưng vẫn là thứ trà quý, chỉ dành cho những người sành trà, đem ra tiếp khách tri ân hoặc dùng làm thứ quà biếu cho những người thân quen nhất.
Để tạo ra được những ấm trà sen Tây Hồ có rất nhiều yếu tố như: giống hoa, loại trà, cách thu hái, kỹ thuật ướp hương và bảo quản. Tất cả đều phải rất tỉ mỉ và kỹ lưỡng để tạo ra những ấm trà sen Tây Hồ ngon nhất.
- Hoa sen: phải là giống sen bách diệp hồng trăm cánh, bông to, cánh sen dày, thân sen cao. Hoa sen bách diệp bên ngoài có khoảng hơn chục cánh hoa to bằng ba bốn ngón tay, ôm khít lấy lớp trăm cánh bé khoảng ngón tay cho nên gọi là sen bách diệp cũng bởi vậy. Loại sen này có hương thơm đặc biệt mà các loại sen nơi khác không có được. Còn chọn sen màu hồng vì sen hồng hương đậm hơn, “ăn trà” hơn.
- Trà: để ướp sen có nhiều loại như: trà xanh Thái Nguyên, trà cổ thụ Tà Xùa, trà Shan Tuyết cổ thụ Hà Giang, trà Suối Giàng… trong đó phổ biến nhất vẫn là trà tôm nõn, trà móc câu Tân Cương – Thái Nguyên vừa ngon vừa được nước. Ngày xưa, trà để ướp thường là trà của năm trước để trà đỡ hăng nhưng giờ đa phần bỏ qua yêu cầu này.
- Cách thu hái: sen được hái khi trời vừa mới ửng sáng, lúc còn e ấp hơi sương, tinh túy của đất trời còn đọng lại trong bông sen. Chọn bông có búp lớn, cánh mới hé nở gọi là hé miệng sáo để hương còn đượm. Sen phải hái vào ngày nắng to để hương đậm. Những ngày đêm trước mưa to không được hái sen làm trà vì sen nhạt hương, ủ trà không thơm. Người hái phải hạn chế tối đa việc chạm vào bông sen vì hương của nó rất nhạy cảm. Hoa sen sau khi hái về phải mang về chế biến ngay để giữ được hương vị thơm ngon nhất.
- Kỹ thuật ướp hương: trà sen Tây Hồ có nhiều cách ướp như: trà sen truyền thống (ướp gạo), trà sen ướp xổi. Về kỹ thuật ướp hương xin được chia sẻ trong bài sau.
- Bảo quản: với trà sen truyền thống phải bảo quản trong môi trường khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm ướt, tránh xa các mùi mạnh và tránh ánh sáng trực tiếp. Với trà sen ướp xổi phải hút chân không vào bảo quản trong tủ đông ở điều kiện âm 25 độ C.
Hương thơm thanh khiết, dư vị ngọt dịu khiến bao người mê say
Thưởng thức trà sen Tây Hồ bạn không chỉ cảm nhận được hương sen thơm ngát, vừa dịu dàng, vừa tinh khiết lại vừa thoáng nồng mùi Trà, mùi của trời đất mà còn được thưởng thức vị ngọt đượm, thanh mát của sen, vị chát nhẹ nhàng của trà.
Qua từng tuần trà mọi lớp hương vị dần dần được khơi mở, bung tỏa khiến người ta cứ muốn uống thêm chút nữa. Dù bạn uống đến ấm thứ ba, thứ tư, vị trà đã nhạt đi, nước ngả trắng nhưng hương sen vẫn còn quyện trong trà.
Từng được nhà văn Nguyễn Tuân mô tả trong tác phẩm “Chén trà trong sương sớm”, cách thưởng trà sen Tây Hồtuyệt nhất là lên Hồ Tây vào sáng sớm.
Vừa thưởng thức hương thơm tự nhiên của sen, vừa thưởng thức hương vị đặc biệt của trà. Cả cơ thể cứ như được bừng tỉnh cùng những nụ sen đang hé nở trong hồ.
Đối với nhiều người xa quê hương, nhấm nháp hương vị của tách trà sen Tây hồ khiến người ta như đang được sống trong không gian mênh mông của những đầm sen ngát hương nơi quê nhà, phần nào nguôi ngoai nỗi nhớ quê hương, gia đình.
Trà sen Tây Hồ được trân quý không chỉ vì hương vị thơm ngon riêng bật , sự kì công, tỉ mỉ trong cách ướp mà còn bởi nó mang đậm giá trị văn hóa của người Hà Nội.
Trà sen Tây Hồ đã trở thành món quà tinh tuý gói gọn tinh hoa đất trời và hương vị của mảnh đất nghìn năm văn hiến.
Một mùa sen nữa lại về, dù có bận bịu đến đâu, hãy dành cho mình chút thư thái để thưởng thức những chén trà ngát hương thơm của hoa Sen Tây Hồ, thưởng thức món quà độc đáo của mùa hè này nhé!
Mai Anh