Nghiêm Tuấn Kiệt – Người thầy thầm lặng trong hành trình ươm mầm thế hệ hướng dẫn viên Việt

Trong ngành du lịch, hướng dẫn viên không chỉ là người dẫn đường, mà còn là cầu nối văn hóa, là người truyền cảm hứng và khơi gợi sự đồng cảm giữa du khách với vùng đất họ đặt chân tới. Với Nghiêm Tuấn Kiệt, Giám đốc điều hành Sky High Vietnam, việc đào tạo hướng dẫn viên không đơn thuần là truyền nghề, mà là một hành trình dài hơi để ươm mầm những người kể chuyện – những đại sứ du lịch thực thụ.

Kiệt chọn con đường ít ồn ào nhưng bền vững: xây dựng đội ngũ nội bộ từ những giá trị nền tảng. Anh tin rằng, một hướng dẫn viên giỏi không chỉ vững chuyên môn mà còn cần có chiều sâu văn hóa và tư duy kết nối. Cũng chính bởi vậy, thay vì đầu tư vào quảng cáo hay mở rộng hệ thống vội vã, anh dành phần lớn thời gian để thiết kế một chương trình đào tạo bài bản, thực tiễn và đậm chất bản địa – thứ mà anh gọi là “trại huấn luyện kể chuyện thực địa”.

Bắt đầu từ trải nghiệm thực tiễn để đào tạo thực chiến

Từng là hướng dẫn viên trekking, người dẫn đoàn quốc tế và điều hành tour cho nhiều công ty lớn, Kiệt thấu hiểu rõ các lỗ hổng trong quá trình đào tạo hướng dẫn viên hiện nay. Nhiều người được học lý thuyết bài bản nhưng thiếu trải nghiệm thực tế. Nhiều người giỏi kiến thức vùng miền nhưng yếu về kỹ năng xử lý tình huống hoặc không thể giao tiếp hiệu quả bằng ngoại ngữ. Đó chính là lý do anh bắt đầu xây dựng mô hình đào tạo riêng, nơi học viên không chỉ học mà phải sống với nghề ngay từ những ngày đầu.

Chương trình đào tạo tại Sky High bao gồm ba lớp học: kỹ năng cứng, kỹ năng mềm và tư duy nghề nghiệp. Học viên được học từ những điều cơ bản nhất như phân tích địa hình, xử lý rủi ro, dựng trại, nấu ăn, cho đến kỹ năng kể chuyện, giao tiếp thuyết phục và hoạt náo nhóm. Đặc biệt, phần huấn luyện tư duy được chú trọng như một lớp “trầm tích” bên dưới kỹ năng, giúp mỗi học viên ý thức rõ ràng về vai trò và giá trị của nghề hướng dẫn viên trong thời đại mới.

Đào tạo đi đôi với trải nghiệm văn hóa thực địa

Khác với nhiều nơi đào tạo ngắn hạn, Sky High yêu cầu học viên phải sống ít nhất một tuần tại điểm đến để cảm nhận đời sống bản địa trước khi chính thức dẫn tour. Việc hiểu ngôn ngữ, phong tục và cả những điều nhỏ như bữa ăn, tiếng hát hay sinh hoạt thường ngày của cộng đồng là điều kiện bắt buộc để kể chuyện một cách chân thực.

Văn hóa học, trong mắt Kiệt, không phải là môn phụ. Đó là nền móng của mọi kết nối cảm xúc giữa hướng dẫn viên với khách. Anh yêu cầu mỗi học viên có kiến thức nhất định về lịch sử vùng miền, dân tộc học cơ bản và học một phần ngôn ngữ địa phương như Tày, Chăm, M’nông để ít nhất chào hỏi và giao tiếp cơ bản.

Xây dựng con đường dài hơi cho người làm nghề

Sau ba năm triển khai, mô hình đào tạo của Nghiêm Tuấn Kiệt đã cho thấy hiệu quả rõ rệt. Hơn 35 học viên được đào tạo bài bản, nhiều người trong số đó đã trở thành hướng dẫn viên chủ lực, giảng viên nội bộ hoặc sáng lập mô hình du lịch cộng đồng riêng tại nhiều địa phương. Điển hình như Nguyễn Văn Dũng – cựu sinh viên ngành nông lâm, từ chàng trai nhút nhát đã trở thành người dẫn đoàn chuyên nghiệp, đặc biệt được khách Pháp và Đức yêu mến nhờ lối kể chuyện lôi cuốn và phong cách gần gũi.

Với vai trò người lãnh đạo, Kiệt không chỉ chú trọng đào tạo mà còn tạo cơ hội phát triển dài hạn cho đội ngũ. Hướng dẫn viên tại Sky High có lộ trình thăng tiến rõ ràng, được đánh giá theo hiệu suất thực tế và phản hồi từ khách hàng, đồng thời được chia sẻ doanh thu công bằng để khuyến khích sáng tạo sản phẩm tour mới. Văn hóa nội bộ mà anh xây dựng dựa trên sự đồng hành thay vì áp đặt, lắng nghe thay vì chỉ đạo.

Trong kế hoạch ba năm tới, Nghiêm Tuấn Kiệt đang ấp ủ việc xây dựng một trung tâm đào tạo hướng dẫn viên chuyên sâu tại Tây Nguyên hoặc Đà Lạt – nơi học viên vừa học lý thuyết, vừa sống cùng đồng bào để “hiểu bằng trái tim trước khi kể bằng miệng”. Với anh, người hướng dẫn viên giỏi không phải người nói nhiều, mà là người nói đúng, đúng lúc và đúng cách. Đó là điều không trường lớp nào có thể dạy nếu thiếu một người thầy thầm lặng, dẫn đường từ phía sau như anh.