9 loại thực phẩm nên tránh khi mắc bệnh thận và tiểu đường
Chế độ ăn uống cho bệnh thận và bệnh tiểu đường khác nhau tùy theo giai đoạn của bệnh. Mục đích là để ngăn chặn sự tích tụ của các chất hóa học, chất dinh dưỡng và chất thải khác nhau trong máu để duy trì chức năng thận. Những người bị bệnh thận và tiểu đường nên theo dõi lượng đường tiêu thụ và các khoáng chất natri, kali và phốt pho.
1. Thịt chế biến
Thịt đã qua chế biến được làm bằng cách làm khô, ướp muối, xử lý hoặc hun khói để tăng hương vị, kết cấu và thời hạn sử dụng của chúng. Thịt xông khói, thịt nguội, xúc xích và thịt khô là một số loại thịt đã qua chế biến phổ biến.
Bởi vì thịt chế biến thường được ướp muối, chúng có hàm lượng natri cao. Ví dụ, một khẩu phần thịt xông khói tiêu chuẩn 85 gram chứa một lượng khổng lồ 1.430 mg natri, gần 75% lượng natri cho phép hàng ngày của bạn khi mắc bệnh thận.
Thực phẩm có hàm lượng natri cao không lý tưởng cho những người bị bệnh thận và tiểu đường vì lượng natri dư thừa có thể làm căng thận đáng kể. Điều này có thể làm tăng huyết áp của bạn và gây tích tụ chất lỏng ở những nơi như mắt cá chân và xung quanh tim và phổi của bạn.
Thay vì thịt đã qua chế biến, hãy chọn những phần thịt nạc, không da – như phi lê ức gà – chứa ít natri hơn. Tuy nhiên, cũng như tất cả các loại thực phẩm giàu protein, hãy ăn chúng một cách điều độ dựa trên giai đoạn bệnh thận của bạn.
Thịt chế biến có hàm lượng natri cao, có thể gây căng thẳng cho thận của bạn. Thay vào đó, hãy chọn những phần thịt nạc, không da và thưởng thức chúng một cách vừa phải.
2. Nước ngọt có màu sẫm
Nước sô-đa, đặc biệt là các loại có màu sẫm, không lý tưởng cho những người bị bệnh thận và tiểu đường.
Nước ngọt có màu sẫm chứa phốt pho, được sử dụng để ngăn ngừa sự đổi màu, kéo dài thời hạn sử dụng và thêm hương vị. Hầu hết các loại nước ngọt có màu sẫm chứa 90–180 mg phốt pho trên mỗi khẩu phần 355 mL.
Mặc dù điều này có vẻ không nhiều so với giới hạn trên hàng ngày, nước sô-đa chứa một loại phốt pho khác với lượng phốt pho tự nhiên được tìm thấy trong thực phẩm. Nó không liên kết với protein mà thay vào đó xuất hiện ở dạng muối, có nghĩa là nó được hấp thụ vào máu của bạn dễ dàng hơn.
Thận khỏe mạnh có thể dễ dàng loại bỏ phốt pho dư thừa khỏi máu của bạn, nhưng đây không phải là trường hợp bạn bị bệnh thận.
Nồng độ phốt pho trong máu cao trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, làm yếu xương và tăng nguy cơ tử vong sớm.
Nước ngọt và đồ uống có đường khác cũng chứa nhiều đường. Điều này không lý tưởng cho những người mắc bệnh tiểu đường, vì cơ thể họ không thể điều chỉnh lượng đường trong máu một cách hợp lý.
Lượng đường trong máu cao trong thời gian dài có thể làm tổn thương dây thần kinh của bạn, làm tổn thương thận của bạn và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
Thay vì soda, hãy chọn đồ uống ít đường và phốt pho, chẳng hạn như nước lọc, trà không đường hoặc nước có ga với trái cây hoặc rau thái lát.
3. Trái cây nhiều kali
Nói chung, trái cây có lợi cho sức khỏe và chứa nhiều vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, những người bị bệnh thận và tiểu đường có thể cần hạn chế ăn một số loại trái cây – chủ yếu là những loại có nhiều đường và khoáng chất kali.
Nếu bạn bị bệnh thận, cơ thể bạn không thể loại bỏ kali đúng cách, điều này có thể dẫn đến tăng nồng độ kali trong máu, còn được gọi là tăng kali máu. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây ra mệt mỏi, yếu cơ, các vấn đề về tim và thậm chí tử vong (15Nguồn tin cậy).
Trái cây giàu kali bao gồm chuối, bơ, mơ, quả kiwi và cam.
4. Hoa quả sấy khô
Trái cây sấy khô được làm bằng cách loại bỏ nước từ trái cây thông qua các quá trình khác nhau. Điều này tạo ra những trái cây nhỏ, dày đặc, giàu năng lượng và chất dinh dưỡng.
Trái cây sấy khô không lý tưởng cho những người bị bệnh thận và tiểu đường vì chúng chứa nhiều đường và khoáng chất như kali.
Trên thực tế, chỉ một nửa cốc (65 gam) mơ khô chứa khoảng 755 mg kali, chiếm khoảng 38% nhu cầu kali hàng ngày của bạn nếu bạn bị bệnh thận.
Ngoài ra, trái cây sấy khô có nhiều đường tiêu hóa nhanh, không lý tưởng nếu bạn bị tiểu đường.
5. Hầu hết các loại đậu và đậu lăng
Trong hầu hết các trường hợp, đậu và đậu lăng được coi là tốt cho sức khỏe và tiện lợi.
Tuy nhiên, đối với những người bị bệnh thận và tiểu đường, đậu và đậu lăng – cả đóng hộp và tươi – đều không lý tưởng do hàm lượng phốt pho tương đối cao . Các phiên bản đóng hộp thường có hàm lượng natri cao.
Nếu bạn thưởng thức đậu và đậu lăng, bạn vẫn có thể ăn chúng với lượng nhỏ nhưng không phải là một phần carbohydrate tiêu chuẩn trong bữa ăn của bạn.
6. Thực phẩm đóng gói, bữa ăn ngay và thức ăn nhanh
Thực phẩm đóng gói, bữa ăn liền và thức ăn nhanh có xu hướng chứa nhiều natri, đó là một lý do khiến chúng không lý tưởng cho những người bị bệnh thận và tiểu đường.
Một số ví dụ về các loại thực phẩm này là mì ăn liền, bánh pizza đông lạnh, bữa ăn đóng hộp đông lạnh và các loại bữa ăn có thể nấu bằng lò vi sóng khác.
Những thực phẩm này cũng được chế biến nhiều và thường chứa nhiều tinh bột tinh chế. Điều này không lý tưởng nếu bạn bị tiểu đường, bởi vì tinh bột tinh chế được tiêu hóa nhanh chóng và có xu hướng làm tăng lượng đường trong máu.
7. Nước hoa quả
Tránh nước trái cây và đồ uống có đường khác nếu bạn bị bệnh thận và tiểu đường.
Những loại đồ uống này có xu hướng chứa nhiều đường bổ sung có thể khiến lượng đường trong máu tăng vọt nhanh chóng. Điều này đáng lo ngại vì bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ đường của cơ thể bạn và lượng đường trong máu cao kéo dài có thể dẫn đến các biến chứng sức khỏe khác nhau.
Thêm vào đó, một số loại nước trái cây có nhiều khoáng chất như kali. Ví dụ, một cốc (240 mL) nước cam chứa khoảng 443 mg kali (25Nguồn tin cậy).
8. Rau bina, củ cải xanh, cải bẹ và một số loại rau lá xanh khác
Các loại rau lá xanh khác nhau, chẳng hạn như rau bina, cải bẹ và cải xanh, chứa nhiều chất dinh dưỡng như kali.
Hãy nhớ rằng khi những loại rau lá này được nấu chín, chúng sẽ co lại với kích thước nhỏ hơn đáng kể nhưng vẫn chứa cùng một lượng kali.
Vì vậy, nếu bạn bị bệnh thận, tốt hơn nên ăn chúng sống, vì bạn có thể ăn một lượng nhỏ chúng theo cách này. Điều đó nói rằng, vẫn có thể ăn chúng nấu chín, miễn là bạn quản lý được khẩu phần ăn của mình.
Rau bina, rau củ cải đường, cải bẹ và các loại rau ăn lá khác cũng chứa nhiều axit oxalic , một hợp chất hữu cơ có thể tạo thành oxalat một khi liên kết với các khoáng chất như canxi.
Oxalat có thể hình thành sỏi thận ở những người nhạy cảm. Ngoài việc gây đau đớn, sỏi thận có thể làm tổn thương thêm thận của bạn và làm suy giảm chức năng của chúng.
9. Thức ăn nhẹ
Thực phẩm ăn nhẹ như khoai tây chiên, bánh quy giòn và bánh quy giòn thường chứa nhiều muối và tinh bột, điều này làm cho chúng không phù hợp với những người bị bệnh thận và tiểu đường.
Một số thực phẩm ăn nhẹ, như khoai tây chiên, cũng có nhiều khoáng chất khác, chẳng hạn như kali hoặc phốt pho, tự nhiên hoặc là kết quả của các chất phụ gia.
Nên hạn chế hoặc tránh thực phẩm ăn nhẹ như một phần của bất kỳ chế độ ăn uống lành mạnh nào, đặc biệt nếu bạn mắc các bệnh về sức khỏe như bệnh thận và tiểu đường. Thay vào đó, hãy thử nghiệm các món ăn nhẹ thân thiện với bệnh tiểu đường giàu chất dinh dưỡng.
Khánh Hà (tổng hợp)