Mâm cơm cúng lễ Vu Lan và mâm cơm cúng chúng sinh rằm tháng 7 khác nhau như thế nào?
Theo tín ngưỡng cổ truyền, trong tháng 7 âm lịch, người Việt sẽ tổ chức lễ Vu Lan và lễ cúng chúng sinh (cúng cô hồn). Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về ngày lễ này nên thường hay bị nhầm lẫn chúng là một nhưng thực ra nguồn gốc và ý nghĩa 2 lễ cúng này hoàn toàn khác nhau.
Lễ cúng Vu lan
Nguồn gốc ra đời của ngày lễ Vu Lan xuất phát từ lòng hiếu thảo của Bồ Tát Mục Kiền Liên mong muốn cứu mẹ mình thoát khỏi ngạ quỷ (quỷ đói). Tương truyền, lúc còn sống, mẹ của ngài làm nhiều điều ác, thậm chí xúc phạm chư Tăng nên khi chết bị đày xuống địa ngục làm con ma đói.
Thương xót mẹ nhưng dù làm đủ mọi cách mà vẫn không cứu được mẹ, Mục Kiền Liên đã cầu cứu đức Phật và được ngài chỉ cách phải cúng chư Tăng vào dịp Rằm tháng 7. Ngoài ra còn phải nhờ phước lực của mười phương chư Tăng mới cứu được mẹ thoát khỏi những khổ đau nơi địa ngục. Từ đó, chúng sinh ai muốn báo hiếu cha mẹ đều học và làm theo cách này và ngày lễ Vu lan được ra đời từ đây.
Ý nghĩa của lễ cúng Vu Lan: Vu Lan được coi là ngày báo hiếu của các thế hệ con cháu tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục, sinh thành của cha mẹ, ông bà, tổ tiên.
Lễ cúng chúng sinh
Lễ cúng chúng sinh (Lễ cúng cô hồn) thực ra có nguồn gốc từ đạo giáo của người Trung Quốc. Họ quan niệm rằng, từ ngày 2/7 Âm lịch, Diêm Vương sẽ bắt đầu mở Quỷ Môn Quan cho quỷ đói được trở về dương gian. Sau đó cánh cửa sẽ đóng lại vào đêm 14/7 Âm lịch. Trong khoảng thời gian này người dân nên cúng cháo, gạo, muối… để quỷ đói không đến quấy phá cuộc sống của mình.
Còn người Việt vốn cũng có niềm tin về việc tồn tại linh hồn nên họ giữ tục lệ thờ cúng tổ tiên và người thân đã qua đời. Cúng cô hồn vừa thể hiện sự “cứu giúp” những linh hồn khốn khổ nhưng nó cũng là một hình thức “hối lộ” để khỏi bị các oan hồn quấy phá, hoặc để được họ “hỗ trợ”.
Ý nghĩa lễ cúng chúng sinh: Cúng chúng sinh nhằm giúp đỡ, làm phúc cho những cô hồn đói khát, lang thang, vất vưởng, không có người thờ cúng, được một ngày no say, nhằm tránh họ quấy phá ảnh hưởng đến cuộc sống.
Cúng lễ Vu Lan và cúng chúng sinh vào ngày nào?
Lễ Vu Lan là ngày lễ báo đền công ơn cha mẹ, rơi vào ngày rằm tháng 7 âm lịch hàng năm. Theo quan niệm dân gian, vào ngày rằm tháng 7, mọi người nên đi lễ chùa, cầu bình an và để tâm thanh tịnh, không sát sinh và không làm điều xấu.
Năm nay 2021, lễ Vu Lan rơi vào chủ nhật, ngày 22/8 dương lịch (15/7 âm lịch). Khi cúng Lễ Vu Lan nên thực hiện đúng ngày rằm tháng 7. Sau lễ cúng Vu Lan, cúng rằm tháng 7, mới tiến hành lễ cúng chúng sinh.
Mâm cúng Vu Lan và mâm cúng chúng sinh có giống nhau không?
Lễ Vu Lan và lễ cúng cô hồn là hai lễ cúng hoàn toàn khác nhau: Cúng Vu Lan là để báo hiếu tổ tiên, cha mẹ, còn cúng cô hồn là để bố thí, làm phúc cho những vong hồn lang thang, không có ai thờ cúng. Vì vậy, việc chuẩn bị mâm cúng Vu Lan và mâm cúng chúng sinh cũng khác nhau.
Ngày lễ Vu Lan, mỗi gia đình nên lên chùa, cầu siêu để tỏ lòng báo hiếu với ông bà tổ tiên. Sau đó, nên làm một mâm cơm thắp hương lên bàn thờ Phật (nếu nhà có ban thờ Phật) và bàn thờ thần linh, gia tiên. Trong đó, lễ cúng Phật, thần linh và gia tiên được làm vào ban ngày ở trong nhà. Còn lễ bố thí cho các cô hồn thường được thực hiện vào buổi chiều tối ở ngoài trời.
Chuẩn bị mâm lễ Cúng Phật
Đối với mâm lễ cúng Phật thì bạn chỉ cần chuẩn bị một mâm cơm chay hoặc một mâm ngũ quả đơn giản.
Mâm ngũ quả cúng Phật.
Mâm cỗ chay cúng Phật.
Khi cúng, tốt nhất là đọc một khóa kinh (Kinh Vu Lan) để hiểu rõ về ngày này, hồi hướng công đức cho những người thân trong quá khứ được siêu sinh.
Chuẩn bị mâm lễ cúng Thần linh, Gia Tiên
Lễ cúng thần linh: Thường cúng gà trống để nguyên con và xôi (hoặc bánh chưng bóc hết lá nhưng không cắt thành miếng, 1 bầu rượu, chè, trái cây và bình hoa tươi.
Lễ cúng gia tiên: Nên sắm một mâm cơm, có thể là món mặn hoặc món chay tùy vào điều kiện của mỗi gia đình miễn sao thể hiện được lòng thành kính của gia chủ. Nếu là mâm cúng mặn sẽ bao gồm các món ăn truyền thống của người Việt như bánh chưng, giò, chả, món xào, canh, xôi, gà…
Ngoài ra, trên mâm cúng gia tiên phải có tiền vàng và cả những vật dụng dành cho người cõi Âm làm bằng giấy tượng trưng từ những vật truyền thống (giống như đồ thật) như: Quần áo, giày dép, áo bào, cung điện, ngựa, các vật dụng trang sức… để cho người cõi âm có được một cuộc sống tiện nghi giống như người trên dương thế.
Mâm cỗ chay cúng gia tiên
Mâm cỗ mặn cúng gia tiên
Chuẩn bị mâm lễ Cúng chúng sinh
Cúng chúng sinh nên cúng ngoài trời, tốt nhất là nên đặt mâm cúng ngoài cổng để tránh các cô hồn quấy phá trong nhà và không cúng chung với bàn thờ gia tiên. Sau khi cúng xong cần đốt tiền vàng quần áo và rải gạo muối ra 5 phương 4 hướng.
Trên mâm cúng chúng sinh thường có những lễ vật sau:
– Muối gạo (1 đĩa sẽ được rắc ra bốn phương tám hướng sau khi cúng xong).
– 12 chén cháo trắng nấu loãng.
– Bỏng ngô, khoai lang luộc, ngô luộc, sắn luộc, bánh, kẹo.
– Nước: 3 chun (hay 3 ly nhỏ ), 3 cây nhang, 2 ngọn nến nhỏ.
– Hoa quả (5 loại 5 màu).
– 12 cục đường thẻ.
– Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng…).
– Tiền vàng (bao gồm tiền thật các loại mệnh giá thường là tiền lẻ và tiền vàng mã).
– Mía (để nguyên vỏ và chặt tùng khúc nhỏ độ 15 cm).
Mâm lễ cúng chúng sinh
Lưu ý: Cúng chúng sinh không nên cúng xôi, gà vì sẽ làm khởi phát lòng tham lam, sân si đối với cô hồn. Khi đặt tiền vàng ở trên mâm nên để theo 4 hướng và mỗi hướng nên đặt cây hương theo số lẻ 3, 5 hoặc 7. Mâm cúng cần được sắp xếp gọn gàng, sạch sẽ nhằm thể hiện sự tôn trọng, thành kính của gia chủ đối với các vong linh.
Sưu tầm