Màn trình diễn vĩ đại của tự nhiên
Vào mùa chim sáo đá di cư, người ta có thể quan sát thấy hàng trăm, hàng nghìn, đến hàng triệu con chim sáo đá bay cùng nhau, tạo thành những màn trình diễn vĩ đại của tự nhiên. Nhiều nhiếp ảnh gia đã dành thời gian để săn lùng những khoảnh khắc tạo hình đẹp đến hoàn hảo của đàn chim sáo đá.
Hàng nghìn chim sáo đá tạo thành một con chim khổng lồ
Mới đây, nhiếp ảnh gia James Crombie ở Ireland đã chụp được bức ảnh tuyệt đẹp khi hàng nghìn con chim sáo đá bay tạo hình thành một con chim khổng lồ.
Hình ảnh đặc biệt này được chụp lúc gần xế chiều, trông đàn chim sáo đá giống như một con chim khổng lồ bay cao trong bộ phim giả tưởng. Trên thực tế, đó là hiện tượng murmuration, xảy ra khi đàn con chim sáo đá bay cùng nhau để tránh kẻ thù tấn công theo các kiểu phối hợp phức tạp, tình cờ tạo nên khối hình ngoạn mục trên bầu trời.
Những đàn chim sáo đá có thể từ những nhóm nhỏ vài trăm con chim đến những vùng trời đen kịt nhấp nhô của hàng triệu con chim che cả ánh nắng mặt trời.
Hàng nghìn con chim sáo đá cùng nhau bay thành một con chim khổng lồ. Ảnh: James Crombie.
Bức ảnh chim sáo kết thành con chim khổng lồ được phóng viên ảnh James Crombie chụp trên mặt hồ Lough Ennell, gần thị trấn Mullingar ở Ireland.
Crombie cho biết, một người bạn của anh tên là Colin Hogg, sống gần hồ và là người kể với anh về những đàn chim sáo đá thường bay ở đó và tạo ra những bức ảnh tuyệt vời. Những con chim làm tổ trong những đám lau sậy quanh hồ và di chuyển bốn hoặc năm ngày một lần vào khoảng thời gian hoàng hôn và đó là thời điểm có thể chụp được những bức ảnh đẹp nhất, Hogg nói với anh.
Crombie đã thực hiện được gần 50 chuyến đi đến hồ Lough Ennell trong khoảng thời gian vài tháng và chụp hàng trăm bức ảnh. “Tôi có thể thấy chúng đang tạo hình. Tôi tiếp tục quay lại, để có được hình ảnh mà tôi đã có trong đầu”, anh nói.
Nhưng cơ hội chụp ảnh không là mãi mãi. Vào cuối thời gian lũ chim sáo đá định cư ở đây, khi chỉ còn vài ngày trước khi lũ chim rời khỏi hồ, Crombie cuối cùng cũng chụp được hình ảnh mà anh đã hình dung. Bức ảnh hoàn hảo này được anh chụp vào khoảng 6 giờ chiều.
Các loài chim đặc biệt tích cực trong thời kỳ này khi chúng di chuyển trong các vụ giết người để bảo vệ mình khỏi những kẻ săn mồi như chim săn mồi. Chính trong thời gian này, Crombie đã chụp được bức ảnh hoàn hảo vào khoảng 6 giờ chiều.
Với bức ảnh này, anh đã được vinh danh là Nhiếp ảnh gia báo chí của năm tại giải thưởng của Hiệp hội Nhiếp ảnh gia Báo chí Ireland.
Đoạn video dưới đây do anh Hogg tải lên, cho thấy bầy chim sáo đá bay như thế nào vào buổi tối mà bức ảnh được chụp:
Những khối hình chim sáo đá ngoạn mục trên bầu trời
Hiện tượng chim sáo đá kết thành khối khi bay được cho là để bảo vệ bản thân khỏi những kẻ săn mồi như chim ưng, diều hâu, vì khó hơn nhiều để tìm ra một cá thể giữa số lượng lớn như vậy.
Những con diều hâu đen bay quanh đàn chim sáo đá gần Rahat, Israel, vào ngày 10-2-2016. Ảnh: Menahem Kahana / Getty.
Những năm 1930, một nhà khoa học hàng đầu đã gợi ý rằng các loài chim phải có siêu năng lực để bay cùng nhau trong một đàn. May mắn thay, khoa học hiện đại đang bắt đầu tìm ra câu trả lời tốt hơn.
Chim sáo đá biểu diễn vũ điệu truyền thống của mình trước khi hạ cánh để ngủ trong sa mạc Negev, miền nam Israel vào ngày 22-1-2018. Ảnh: Menahem Kahana / Getty Images.
Những con chim có thể tự phối hợp vì chúng phản ứng rất nhanh với những con chim bay xung quanh. Không có con chim sáo nào dẫn đầu bầy chim. Thay vào đó, mỗi cá nhân phản ứng khi chim bay cạnh nó thay đổi hướng hoặc tốc độ.
Một đàn chim sáo đá di cư bay trên một bãi rác thải gần thành phố Rahat, Israel, vào ngày 30-12-2018. Ảnh: Ronen Zvulun / Reuters.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, chim sáo đá bay theo nhóm khoảng bảy con, chuyển động của nhóm nhỏ nhanh chóng mở rộng quy mô toàn bộ đàn sáo, dẫn đến việc thay đổi hình dạng.
Một đàn chim sáo đá ken dày kín đặc bầu trời gần Be’er Sheva, Israel, vào ngày 28-12-2015. Ảnh: Amir Cohen / Reuters.
Vậy điều gì đã khiến chim sáo đá tiến hóa hành vi này? Một lời giải thích đơn giản là do chúng cần bay cạnh nhau để ấm hơn khi di cư vào ban đêm trong mùa đông.
Những con chim sáo đá tại tổ của chúng trong một khu vườn ở thị trấn Bobruisk, Belarus, vào ngày 8-4 -2018. Ảnh: Vasily Fedosenko / Reuters.
Những con chim sáo đá thường tụ tập lại với nhau tại các địa điểm ấm hơn và đậu gần nhau để duy trì sự sống. Chim sáo đá có thể tự làm tổ trên những luống lau sậy, tạo thành những hàng rào rậm rạp với mật độ hơn 500 con mỗi mét khối, đôi khi thành đàn vài triệu con.
Chim sáo đá di cư nghỉ ngơi trên hàng rào gần làng Beit Kama ở miền nam Israel vào ngày 16-1-2018. Ảnh: Ronen Zvulun / Reuters.
Mật độ chim cao như vậy sẽ là mục tiêu hấp dẫn cho những kẻ săn mồi. Không một con chim nào muốn trở thành kẻ bị săn đuổi, vì vậy để an toàn, chim sáo đá tạo thành những khối xoáy để gây hiệu ứng nhầm lẫn, ngăn không cho một cá thể nào bị nhắm mục tiêu.
Một con diều hâu “lạc lối” giữa đàn sáo đá tại một bãi rác gần thành phố Be’er Sheva, Israel, vào ngày 26-12-2016. Ảnh: Baz Ratner / Reuters.
Làm thế nào những con chim sáo đá xoay sở để tránh va chạm khi bay cùng nhau vẫn còn là một điều bí ẩn, nhưng một ý kiến cho rằng khi một số con chim sáo đá bắt đầu rẽ, quyết định này lan truyền qua phần còn lại của đàn chim như một làn sóng.
Đàn sáo đá tạo thành hình chiếc máy bay trên bầu trời gần thành phố Rahat, miền nam Israel vào ngày 4-2-2018. Ảnh: Menahem Kahana / Getty Images.
Chim sáo đá di cư bay theo đàn tạo thành hình tròn phía trên một cơ sở phế thải gần thành phố Rahat, Israel, vào ngày 31-12-2018. Ảnh: Ronen Zvulun / Reuters.
Một cánh chim đơn độc được tạo hình từ đàn sáo đá trên bầu trời gần thành phố Rahat, Israel, vào ngày 22-1-2018. Ảnh: Menahem Kahana / Getty Images.
Một đàn chim sáo đá di cư tạo hình cá voi bầu trời ở miền nam Israel vào ngày 31-12-2015. Ảnh: Amir Cohen / Reuters.